Ảnh 11

Hội Tứ Bưởi (Ảnh: Nguồn Internet).

Lễ hội có gốc từ xa xưa. Tương truyền, sử sách còn ghi cũng như khẩu truyền trong dân gian, Tứ Bưởi, Tứ xã là Tứ làng Bưởi có chung một Đình làng lớn nằm trung tâm vùng phía Tây Nam, ven đường chính, tức tỉnh lộ 282 bây giờ. Nay là cánh đồng giáp An Bình, Đại Bái và Lãng Ngâm. Đình thờ Thần “ Lạc Thị” dòng dõi Lạc Long Quân.

Theo truyền thuyết, trước đây bốn làng Bưởi có ngôi đình chung gọi là đình Bảo Cái. Ngày hội lệ, cả bốn làng cùng rước ngai thánh đến đây hành lễ. Sau do thiên tai giặc giã, đình Bảo Cái bị hư hại, các làng đến đình mang đồ thờ tự về thờ ở đình làng mình. Từ đó, bốn Bưởi cử ra một Ban liên lạc có đại diện cả 4 làng và quy định luân phiên đăng cai tế thánh công đồng.

Để tổ chức “hội tứ xã”, từ trong năm, Ban liên lạc của 4 thôn cùng các quan viên hương lão trong làng đăng cai họp bàn để thống nhất việc tổ chức, phân công nhiệm vụ để quán xuyến và chịu trách nhiệm chung cho việc tế lễ, mở hội. Vào đám, buổi sáng trước ngày mở hội, các làng làm lễ mở cửa đình, bao sái đồ thờ tự và phong cờ quạt, đến chiều thì làm lễ nhập tịch. Ngày chính hội, dân làng tổ chức rước kiệu từ nghè về đình để tế lễ và mở hội, đến lượt làng nào “đăng cai” thì ba làng Bưởi kia vào ngày chính hội sẽ tổ chức rước ngai và hòm sắc lên đình làng “đăng cai” để tế thánh. Lễ rước truyền thống được tổ chức rất quy củ chặt chẽ, có trình tự, thể hiện nét trang nghiêm qui mô hoành tráng, quan trọng nhất là phần rước của 3 làng còn lại về Đình Đoan Bái để cùng tế thần hoàng làng. Sau phần lễ là phần hội với nhiều tục trò dân gian như: đu cây, cờ người, chọi gà, đấu vật…

Xưa kia người dân làng Bưởi Đoan thường mở Lễ hội Tứ xã vào ngày 9/4 để tưởng nhớ vị Thần Hoàng… Sau này, dân tứ xã, tứ làng Bưởi thường tổ chức vào dịp đầu Xuân, vào các ngày khác nhau. Như dân làng Bưởi Đoan - làng “anh cả” mở lễ hội  sớm nhất ngay từ ngày 7 tháng Giêng âm lịch. Tiếp đó Bưởi Cuốc mở hội làng vào 4/02 âm lịch, Bưởi Xuyên vào ngày 6/02 và  muộn nhất là Bưởi Nồi mở hội vào ngày 10/4 âm lịch. 

Lễ hội tứ xã làng Bưởi xưa được tổ chức trọng thể, trang nghiêm để tưởng nhớ công lao to lớn của đức thành hoàng làng.

Ngày nay, hội làng Đoan Bái và “hội Bưởi tứ xã” được tổ chức gọn nhẹ hơn. Trong những ngày hội, các cụ ông ra đình lễ Thánh, các cụ bà ra chùa lễ Phật; những nghi thức và tục trò truyền thống vẫn được chính quyền và nhân dân tổ chức trang nghiêm, bên cạnh đó còn có các hình thức văn hoá mới như: bóng chuyền, cầu lông, thể dục dưỡng sinh, câu lạc bộ thơ, hát quan họ… Điều đó càng khẳng định nét đẹp lịch sử văn hoá, lâu đời, truyền thống cách mạng của nhân dân và cán bộ địa phương…